تولید خوراک شیری
کنسانتره دامی
به خوراک‌هایی که از مواد خشبی و فیبری کمی تشکیل شده مانند جو، سبوس، تفاله چغندر قند، کنجاله تخم پنبه به همراه مکمل‌های معدنی و ویتامین‌ها کنسانتره می‌گویند. به دام‌هایی که تولید بالایی دارند علاوه بر علوفه باید مقدار مشخصی کنسانتره داده شود.
تهیه کنسانتره برای گاو شیری چگونه است؟
مقدار 35 تا40 درصد جو، 30 تا 35 درصد سبوس گندم، 8 تا 10 درصد تفاله چغندر قند، 5 تا 7 درصد کنجاله تخم پنبه، 0.5 درصد نمک و 6 تا 8 درصد سبوس برنج با مقداری کربنات کلسیم یا دی کلسیم فسفات.
نکاتی که دامدار باید توجه کند
دامدار باید دو نکته قیمت کنسانتره و علوفه و کیفیت علوفه را همیشه مورد توجه قرار دهد. استفاده از کنسانتره در گاوهایی که روزانه بیشتر از 8 کیلوگرم شیر تولید می‌کنند توصیه می‌شود. برای مثال گاوی که روزانه 14 کیلو شیر تولید می‌کند باید 7 کیلوگرم کنسانتره به همراه مقدار لازم علوفه تازه و مرغوب استفاده کند.
استفاده زیاد از کنسانتره باعث کم شدن چربی شیر می‌شود بنابراین باید به همراه کنسانتره مقداری علوفه رشته بلند و کنجاله تخم پنبه اضافه شود.
تولید خوراک پرواری
تهیه کنسانتره برای گوساله پرواری چگونه است؟
مقدار 40 تا 45 درصد جو، 30 تا 35 درصد سبوس گندم، 10 تا 12 درصد تفاله چغندر قند، 3 تا 5 درصد کنجاله تخم پنبه و 8 تا 10 درصد سبوس برنج با مقداری کربنات کلسیم مخلوط شده و توسط دستگاه پلت ساز به اشکال مختلف در می‌آید.
جیره و تغذیه گوساله‌ها
گوساله ها بعد از تولد باید حدود 3 کیلو شیر آغوز دریافت کنند. بهتر است آغوز ابتدا دوشیده شود و بوسیله پستانک یا بطری به دام داده شود. در هفته اول 3 بار در روز و در هفته دوم به دو بار در روز کاهش می‌یابد. میزان شیر داده شده به گوساله بسته به وزن و جثه نژاد بین 2 تا 4 لیتر متفاوت است.
زمان از شیر گرفتن گوساله ها چه زمانی است؟
از هفته سوم شیر گوساله را کم کرده و میتوان از شیر گاو استفاده کرد. گوساله ها در 2.5 تا 3 ماهگی از شیر گرفته می‌شوند.
از هفته دوم میتوان به گوساله مقداری آب داد و از یک ماهگی مقداری نمک و پودر استخوان به جیره اضافه شود. کم کم از غذاهای آردی مانند ذرت، کنجاله از روزی 50 تا 100 گرم در روز شروع می‌شود و در دو ماهگی به 400 تا 500 گرم در روز می‌رسد. تا شش ماهگی کنسانتره و علوفه با کیفیت به اندازه نیاز دام داده می‌شود. تا 4 ماهگی نباید از خوراک سیلویی استفاده شود.
تغذیه تلیسهها چگونه است؟
گاو ماده جوان یا تلیسه برای انکه رشدش متوقف نشود باید تا 6 ماهگی روزانه 1 تا 1.25 کیلوگرم کنسانتره به همراه علوفه خشک مرغوب دریافت کند و در صورتی که علوفه کیفیت کافی را نداشته باشد باید از 1.8 تا 2.27 کیلوگرم کنسانتره استفاده کرد. تلیسهها از 6 تا 12 ماهگی به اندازه 2 تا 2.2 درصد وزن بدن خود علوفه نیاز دارند.
اگر به تلیسه زیاد از حد غذا داده شود باعث چاقی شده و سختی زایمان می‌شود. یک تلیسه آبستن به اندازه 2 درصد وزن خود به ماده خشک نیاز دارد. این غذا ترکیبی از کاه و غلات باشد. در 15 روز آخر تا زایمان از مقدار علوفه کم کرده و به کنسانتره اضافه شود.
تغذیه گاو شیرده
جیره غذایی گاو شیر ده باید حاوی پروتئین زیاد و شامل یونجه خشک و کنسانتره دامی باشد. مقدار خوراک برای این دام‌ها به نوع دام بومی، دورگ و اصلی بودن، سن و وزن دام و شیر تولیدی بستگی دارد. برای تولید 12 کیلو شیر روزانه و دام با وزن 500 کیلو گرم مقدار 10 کیلو گرم خوراک نیاز هست که شامل 2 کیلوگرم کنسانتره است. ماده خشک این جیره 40 درصد، علوفه خشک 90 درصد و کنسانتره 88 درصد است. بیش از 40 درصد شیر تولیدی گاو در سه ماهه اول شیردهی اتفاق می‌افتد و زمان شروع آبستنی مجدد 60 تا 90 روز بعد از زایمان می‌تواند انجام شود.
در ابتدای شیردهی گاو ماده جوان از کاه و سبوس برنج استفاده نشود و بلکه به شکل روزانه به 1 تا 1.5 کیلوگرم علوفه خشک مرغوب یا 3 کیلوگرم سیلو و 1.5 کیلوگرم کنسانتره گاو شیری نیاز دارد.
مثال گاوی به وزن 500 کیلو گرم باید روزانه 7.5 کیلوگرم کنسانتره و 15 کیلوگرم سیلاژ یا 7.5 کیلوگرم یونجه خشک باید در یافت کند.
