مطالعه حاضر جهت بررسی اثرات سطوح مختلف پنبه دانه در تغذیه گاوهای شیری هلشتاین در دوره اول شیردهی، بر روی عملکرد، ترکیب و کیفیت شیر تولید شده و پروفیل اسیدهای چرب شیر انجام شد. این تحقیق با ۸ گاو شیری هلشتاین در قالب طرح چرخشی کاملا متوازن با چهار جیره غذایی، چهار دوره آزمایشی، ۲۱ روزه و ۲ راس گاو در هر تکرار انجام شد. میزان پنبه دانه و پروتئین خام جیره های غذایی ۱ تا ۴ به ترتیب ۲۲% سالم و ۱۶% پروتئین، ۲۲% خرد شده و ۱۶% پروتئین، ۲۲% سالم و ۱۸% پروتئین و بدون پنبه دانه و ۱۶% پروتئین، ماده خشک جیره بودند. همه جیره ها از نظر میزان انرژی خالص شیردهی و انرژی قابل متابولیسم در یک سطح قرار داشتند و به صورت مخلوط و انفرادی تا حد اشتها (به طور آزاد) تغذیه شده و گاوها ۳ بار در روز دوشیده شدند. نمونه گیری از شیر ۲ بار (وسط و آخر هفته) انجام شد. در این آزمایش تولید شیرخام براساس ۴ درصد چربی، ترکیبات آن و میزان اسیدهای چرب کونژوگه شده (CLA)، در جیره های حاوی پنبه دانه نسبت به جیره های بدون پنبه دانه (شاهد) بررسی گردید. تولید شیرخام در جیره های حاوی پنبه دانه نسبت به جیره های بدون پنبه دانه (شاهد) به طور معنی داری افزایش یافت (۰۵/۰P<). میانگین درصد چربی شیر در گاوهای تغذیه شده با جیره های ۱ تا ۴ در طول آزمایش افزایش خطی غیر معنی داری را با افزایش درصد پنبه دانه در جیره نشان می دهد(۰۵/۰P>). تفاوت معنی داری در میانگین درصد لاکتوز، ماده جامد بدون چربی، درصد پروتئین شیر گاوهای تغذیه شده با جیره های ۱ تا ۴ در بین تیمارهای مختلف آزمایشی مشاهده نشد(۰۵/۰P>). پروفیل اسیدهای چرب شیر در گاوهای تغذیه شده با جیره های ۱ تا ۴ تفاوت معنی داری را نشان داد (۰۵/۰>P). میانگین میزان اسیدهای چرب کونژوگه شده در شیر گاوهای تغذیه شده با جیره های ۱ تا ۴ به ترتیب ۷۷۵/۰، ۷۱۲/۰، ۷۶۲/۰ و ۷۷۷/۰ درصد بود که تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد (۰۵/۰P>). نتایج تحقیق حاضر نشان داد افزودن تخم پنبه به جیره بدون تغییر در میزان ماده خشک مصرفی می تواند تولید شیر را افزایش دهد به گونه ایکه ترکیبات شیر نیز بدون تغییر باقی بماند. همچنین افزودن تخم پنبه به عنوان دانه روغنی به جیره می تواند ترکیب اسیدهای چرب شیر تولید شده را تغییر دهد.